Ndinaya
- Kedu ihe ịma aka nke mmekọrịta ngwakọta ofufe?
- Na -enwe obi amamikpe na nkewa
- Mmekọrịta chiri anya
- Amatala ikike
- Mmejọ na alụmdi na nwunye ngwakọta ofufe gị
- Ụzọ 15 iji mee ka mmekọrịta ngwakọta ofufe rụọ ọrụ
- 1. Na -eche nsogbu ndị ahụ ihu
- 2. Kekọrịta akụkọ gị
- 3. Chọta nguzozi na mmekọrịta
- 4. Kwụsị ịnwa ịtụgharị onye mmekọ gị
- 5. Na -ege ibe unu ntị
- 6. Mụọ onwe gị
- 7. Kwurịtanụ ọdịnihu unu ọnụ
- 8. Gbalịa ka ị na -eme mgbanwe
- 9. Zụlite okwukwe gị
- 10. Nwee atụmatụ maka nghọtahie gị
- 11. Chee echiche maka ndụmọdụ alụmdi na nwunye
- 12. Kpebie omenala okpukpere chi maka ụmụ gị
- 13. Nye ha ohere
- 14. Gị na ụmụaka nwee mkparịta ụka gbasara okpukpe
- 15. Soro ezinụlọ na -ekwurịta okwu
- Mmechi
Mmekọrịta ngwakọta ofufe dị mgbagwoju anya karịa ndị nwere nzụlite yiri ya.
Àgwà ndị bụ isi dọtara gị n'ebe ha nọ mechara bụrụ isi ihe kpatara nsogbu ndị ahụ. Ọ bụ ezie na mmekọrịta ngwakọta ofufe nwere ike ịdị aghụghọ maka ụfọdụ di na nwunye, ọ nwere ike isiri gị ike ịnabata eziokwu na onye òtù ọlụlụ gị anaghị eso otu ụkpụrụ okpukperechi dịka gị.
Ị chere na ịlụ di na nwunye na -arụ ọrụ?
Ọ bụrụ na okwukwe abụrụla akụkụ mbụ nke ndụ gị, ị ga -achọ nkwukọrịta doro anya na mbọ iji mee ka mmekọrịta nke ngwakọta ofufe rụọ ọrụ.
Ọtụtụ mmekọrịta na okpukpere chi dị iche iche na -arụ ọrụ n'ihi na otu onye mmekọ anaghị ekpe okpukpe ma ọ bụ na ọ chọghị ịma gbasara ya. Katya Ramdya, onye edemede Hindu nke nọ na London, na-akọwa ọdịdị ụwa ha dịka ntọala nke alụmdi na nwunye ha na-aga nke ọma na di Muslim.
Alụmdi na nwunye na -aga nke ọma chọrọ ka gị na onye òtù ọlụlụ gị nwee nkwurịta okwu dị ukwuu gbasara mmetụta okpukpe na mmekọrịta ahụ. Ọ dị mkpa ka unu rụkọọ ọrụ ọnụ iji gboo nsogbu dị n'etiti mmekọrịta ngwakọta ofufe.
Kedu ihe ịma aka nke mmekọrịta ngwakọta ofufe?
Ọnụ ọgụgụ na -arịwanye elu nke mmekọrịta na okpukpe dị iche iche na -egosi na mmekọrịta dị n'etiti okpukpe nwere ike ịga nke ọma. Site na ntuzi aka kwesịrị ekwesị na nkwado ọkachamara, di na nwunye nwere ike inwe mmekọrịta dị mma. Agbanyeghị, enweghị ezigbo ndụmọdụ na nkwado nwere ike isiri di na nwunye ahụ ike.
Ụfọdụ ihe ịma aka na -adịkarị n'etiti di na nwunye ngwakọta ofufe bụ:
Dị ka Judith Wallerstein si kwuo, nkewa mmetụta uche nke di na nwunye na -eto eto na ezinụlọ ha bụ ntọala nke alụmdi na nwunye na -aga nke ọma.
Agbanyeghị, enweghị nkwado sitere na ezinụlọ abụọ ahụ ga -emejupụta mmekọrịta ahụ na esemokwu, nghọtahie, esemokwu oge niile, yana nsonaazụ ọjọọ. Ịkpọasị a nwere ike ịkpalite mmetụta nke obi amamikpe maka di na nwunye ahụ na -eto eto, yana nkewa nke mmetụta uche siri ike karị.
Imezu mmekọrịta chiri anya bụ akụkụ dị mkpa nke alụmdi na nwunye. Ọ bụ nkwekọrịta kachasị n'etiti ndị di na nwunye nwere obi ụtọ.
Agbanyeghị, ịnweta mmekọrịta chiri anya na mmekọrịta ngwakọta ofufe nwere ike bụrụ ihe ịma aka na ihe ịma aka. Mgbe ndị di na nwunye sitere n'okpukpe okpukpe dị iche iche gbakọrọ ọnụ, a na -enwe obere ihe mgbakwasị ụkwụ na ohere dị elu nke enweghị mmetụta, mgbagwoju anya na enweghị nghọta.
Ọtụtụ di na nwunye na -ekpe okpukpe dị iche iche na -agabiga ihe ịma aka mgbe ọ dị ha ka ha emebila ezi okpukpe ha. Ha adabaghị ọzọ. Nke a nwere ike ibute esemokwu na-adịghị agwụ agwụ n'etiti di na nwunye nwere okwukwe dị iche iche.
Mmejọ na alụmdi na nwunye ngwakọta ofufe gị
Mgbe anyị na -ekwu maka ịlụ di na nwunye, ọ na -abịa n'ọnọdụ ndị siri ike. Anyị kwesịrị ịmara mmejọ ndị a na -ahụkarị ma zere ha na mbido alụmdi na nwunye dị iche iche.
Anyị achịkọtala mmejọ ndị a na -ahụkarị gbasara alụm di na nwunye n'okpuru:
- Ya adịla mgbe ị ga -eleghara esemokwu okpukpe gị anya. Ileghara nkwenye gị anya agaghị eme nke ọma na mmekọrịta ahụ. Kama chọta ụzọ isi ghọta ihe kpatara ya.
- N'iburu n'uche nke ahụ, mkpakọrịta okpukpe adịghị mkpa na ogologo oge.
- Ikwere ezigbo ihe ọchị nwere ike idozi esemokwu okpukperechi niile na mmekọrịta.
- Inwe uche nke "ịhụnanya na -emeri ihe niile" na iche nsogbu gị niile ga -apụ n'anya site na ileghara ha anya.
- Ibepụ ezinụlọ na ndị nne na nna agaghị enyere aka n'alụmdi na nwunye na -aga nke ọma nke di na nwunye.
- Ịtụgharị okpukpe agaghị edozi nsogbu nile nke alụm di na nwunye.
- Ikwere na alụmdi na nwunye gị agaghị enwe nsogbu ọ bụla.
- Ileghara nchegbu ezinụlọ anya maka ịhọrọ alụlụ ngwakọta ofufe.
Ụzọ 15 iji mee ka mmekọrịta ngwakọta ofufe rụọ ọrụ
Anyị achịkọtala ụzọ iri ise a iji mee ka mmekọrịta nke ngwakọta ofufe gị rụọ ọrụ:
1. Na -eche nsogbu ndị ahụ ihu
Ọtụtụ di na nwunye na -ekpe okpukpe dị iche iche na -eleghara eziokwu nke si nzụlite dị iche iche anya. Ihe dị mkpa bụ imeghe ma nabata ọdịiche dị na mmekọrịta ahụ.
Ọ bụghị maka ịhọrọ otu n'etiti ịhụnanya na okpukperechi; otu o sila dị, ịhọpụta otu ebe maka na ndịiche a ga -adịgide, ọbụnadị n'ọdịnihu. Di na nwunye na -echekarị echiche na -ezighi ezi banyere nkwenkwe okpukpe na mmasị onye mmekọ ha. Ọ kacha mma mgbe niile ịnabata okwu a, bịarute wee kwuo maka ya.
Cheta, naanị izere okwu a agaghị edozi esemokwu ahụ.
2. Kekọrịta akụkọ gị
Ọ na -adị mma mgbe niile ka gị na onye gị na ya na -ekwurịta gbasara okpukpe. Inwe otu mkpebi maka agbamakwụkwọ na -enye ohere ịzụlite nghọta ka mma maka ọlụlụ alụmdi na nwunye na -aga nke ọma.
3. Chọta nguzozi na mmekọrịta
Ọ bụ ezie na ọ nwere ike bụrụ ihe ịma aka ijikwa nkwenkwe dị iche iche n'otu oge, ịghọta oke ala nwere ike inye aka n'ịrụpụta ihe. Di na nwunye nwere nkwenkwe okpukpe dị iche iche na -achọpụta ụfọdụ ihe kpatara ha ga -eji mezie mmekọrịta ha. Ọ na -enye nkwanye ùgwù na nkwanye ugwu dị ukwuu maka onye gị na ya na -emekọ ihe.
4. Kwụsị ịnwa ịtụgharị onye mmekọ gị
Ịkwesịrị ịkwụsị iche maka ịtụgharị okpukpere chi nke onye gị na ya na -emekọ ihe. Sọpụrụ ịhụnanya na okpukpere chi gị. Ị kwesịrị inwe ekele maka nzụlite ha na ụdị onye ha bụ. Akatọla okwukwe na omume onye otu gị.
Cheta, nkwenkwe ha bụ akụkụ dị mkpa nke ndụ ha, ị kwesịghị ịbụ onye na -ekpebi ndụ ha. Inye ha ohere na nnwere onwe ga -eme ka mmekọrịta nke okpukpere chi gị sie ike.
Nabata ha maka ụdị onye ha bụ n'enweghi olile anya dị elu iji tọghata ha.
5. Na -ege ibe unu ntị
Esemokwu okpukperechi na mmekọrịta okpukpere chi nwere ike na -emebi ihe mgbe ụfọdụ. Ha na -egbochi ndị mmadụ ịnụ ụtọ ezigbo ịhụnanya n'ime mmekọrịta. Lezienụ anya na onye mmekọ gị ma wepụta oge iji nwee ekele maka ọnụnọ ha na ndụ gị.
Wepụ ihe ndọpụ uche niile ma soro ha nọrịa. Ịhụnanya na -echegbughị banyere nzụlite ha.
6. Mụọ onwe gị
Ịmepụta mmekọrịta okpukperechi site n'ịmụta nkwenkwe onye gị na ya na -egosi nraranye na nkwanye ùgwù maka ha. Ị nwere ike ịjụ ha ajụjụ iji mee ka nghọta nke okwukwe gị ka mma.
Ọzọkwa, ị nwere ike gụọ akwụkwọ ma jụọ ihe mmụta agụmakwụkwọ ndị ọzọ iji zụlite nghọta miri emi banyere nzụlite okpukpe ha. Na mgbakwunye, ị nwere ike ịrịọ mgbe niile maka ndụmọdụ ha iji mee ka nghọta nke nkwenkwe okpukpe ha ka mma.
Na vidiyo TEDx dị n'okpuru, Jessica Jackley & Reza Aslan, di na nwunye ngwakọta ofufe, na -atụle ụzọ ha si asọpụrụ okpukpe dị iche iche. Lelee ya:
7. Kwurịtanụ ọdịnihu unu ọnụ
Kwuo maka atụmanya gị site na mmekọrịta okpukpere chi a.
Ọ na -atọ m ụtọ mgbe niile ịza ajụjụ dịka, "Gịnị ka ọdịnihu anyị dị?" "Gịnị bụ atụmatụ gị iji mee ka alụmdi na nwunye ngwa ngwa gị rụọ ọrụ?" "Kedu ka anyị ga -esi mee ememme okpukpe dị iche iche?"
8. Gbalịa ka ị na -eme mgbanwe
Otu n'ime ndụmọdụ mmekọrịta dị n'etiti ngwakọta ofufe kacha mkpa bụ ka gị na onye gị na ya na -emekọrịta ihe nwee mmekọrịta. Ka ị na -ebute alụmdi na nwunye gị ụzọ, unu abụọ kwesịrị ịdị njikere maka imebi mmekọrịta unu na mmekọrịta ahụ.
Soro na mmemme okpukpe nke onye gị na ya na -emekọ ihe. Nyere ha aka ịma na ihe niile gbasara obi ụtọ ha na -emetụ gị n'obi. Ị nwere ike jiri ọ celebrateụ mee ememe ezumike okpukpe ọnụ n'ụlọ.
9. Zụlite okwukwe gị
Na -ekwurita gbasara ọdịmma okpukperechi nke onye gị na ya na -enyere gị aka ka ha soro gị hụ uto okpukpe.
Ị nwere ike kpalie ha ime ntọala pụrụ iche maka emume okpukperechi. Ọ kwesịrị ịbụ ihe a na -emekọ ọnụ ọnụ iji na -amụkọ ihe ọnụ ma na -ekpekọ ekpere ọnụ. Dịka ọmụmaatụ, kpee ekpere tupu ị rie nri nwere ike ime ihe ijuanya maka ịhụnanya na okpukpere chi gị.
10. Nwee atụmatụ maka nghọtahie gị
Ọ dịghị mfe ibi n'okpukpe dị iche iche n'okpuru otu ụlọ na enweghị esemokwu ma ọ bụ arụmụka.
Bịapụta atụmatụ ị ga -esi na -aga n'ihu na enweghị nkwekọrịta na ndịiche dị na mmekọrịta okpukpere chi. Ọdịiche ndị a agaghị edozi onwe ha. Ịkwesịrị idozi ha na azịza a pụrụ ịdabere na ya.
11. Chee echiche maka ndụmọdụ alụmdi na nwunye
Maka ndị di na nwunye, isonye na ndụmọdụ alụmdi na nwunye bụ ụzọ zuru oke iji zụlite nkwukọrịta na ịmụ usoro dị iche iche iji dozie ọnọdụ esemokwu.
Cheta, ndụmọdụ alụmdi na nwunye abụghị naanị maka ndị di na nwunye na -enwe nsogbu. Ọ nwere ike rụọ nnukwu ọrụ na mmepe mmekọrịta ya na okpukpere chi dị iche iche ma na -ezere nsogbu ndị nwere ike ime n'ọdịnihu. Ndụmọdụ nwere ike inyere ndị di na nwunye nọ na mmekọrịta okpukpere chi aka inwe mmekọrịta na -adịgide adịgide, ahụike na nkwanye ùgwù.
Jụọ gịnị bụ nkwenkwe okpukpe gị na kedu ka ị chọrọ isi mee ya?
Kwuo maka nkwenkwe gị na echiche gị gbasara ime njem ma ọ bụ iwulite ezinụlọ ọnụ.
12. Kpebie omenala okpukpere chi maka ụmụ gị
Ikwu okwu na iwepụta ọdịnala okpukperechi maka ụmụ gị n'ọdịnihu bụ ajụjụ ndị kacha aghụghọ. Ọ nwere ike gbanwee ngwa ngwa site na "mmekọrịta obi ụtọ" gaa "mmekọrịta na okpukpe." Alụmdi na nwunye dị iche iche nke okpukpe dị iche iche na -agbagwoju anya nke ukwuu mgbe ha chọpụtachara okwu a siri ike.
Ọ kwesịrị ịbụ mkparịta ụka nkwanye ugwu na obiọma. Ọ ka mma ikwu okwu ngwa ngwa ma nwee otu echiche karịa ka anyị kparịta ya n'oge ndụ.
Ọ bụ ezie na ụfọdụ na -ahọrọ otu omenala maka ụmụ ha, di na nwunye ndị ọzọ na -ekpe okpukpe na -ekpebi ịgbaso ọdịnala sitere n'okpukpe ha abụọ. Ihe ọ bụla ị kpebiri na mmekọrịta, echefula imere ibe gị ebere.
13. Nye ha ohere
Tụlee inye onye òtù ọlụlụ gị obere ohere na imebi ya mgbe ọ dị mkpa. Ị nwere ike ime ka mmekọrịta nke ngwakọta ofufe gị rụọ ọrụ site na mbọ e mere atụmatụ ya. Alụmdi na nwunye na -aga nke ọma chọrọ nkwekọrịta na mgbalị.
14. Gị na ụmụaka nwee mkparịta ụka gbasara okpukpe
Ọ dị mkpa ka gị na ụmụ gị nwee mkparịta ụka gbasara okpukpe. Unu abụọ kwesịrị inwe ike ịkọwara ụmụ unu nkwenkwe okpukpe unu. Mkparịta ụka dị mma n'emebighị okpukpe onye nke ọzọ bụ ụzọ ziri ezi mgbe niile.
N'agbanyeghị okwukwe dị iche iche na mmekọrịta ahụ, ụmụaka gị kwesịrị ịkwanyere okpukpe abụọ ùgwù na nkwanye ùgwù.
15. Soro ezinụlọ na -ekwurịta okwu
Alụmdi na nwunye ngwa ngwa ọ̀ na -arụ ọrụ? Kedu ihe bụ isi na -eme ka alụmdi na nwunye kwekọọ?
Ọ dị nfe karịa ịmebe nkwekọrịta alụmdi na nwunye na ntinye aka nke ezinụlọ abụọ ahụ. Ị nwere ike kọwaara ndị ọgọ gị nkwenkwe okpukpe gị ma rịọ onye gị na ya na-eme otu ihe ahụ. Ọzọkwa, tụlee ịkpọ oku ma tinye ha na mmemme mmemme okpukperechi gị.
Mmechi
Ndị a bụ ụzọ iri na ise dị iche iche iji mee ka mmekọrịta nke ngwakọta ofufe rụọ ọrụ. Di na nwunye nwere okpukpere chi dị iche iche nwere ike ịgbaso ntuziaka ndị a kpọtụrụ aha n'elu wee jikọta oghere nke ọma n'alụmdi na nwunye ngwakọta ofufe site n'iwulite ntọala siri ike na nghọta na nkwanye ugwu.
Ị kwesịrị ịhụ onye òtù ọlụlụ gị n'anya n'echegbughị onwe ya ma ọ bụ na -ajụ ajụjụ gbasara okpukpere chi ha.